Dansen - opa oma Schriek

Nog nooit heb ik er een berichtje aan gewaagd, eerlijk gezegd geneerde ik me er een beetje voor, maar vooruit, ik beken, ik zit op een vorm van volksdansen. Zo, het woord volksdansen is er uit, dan kan ik nu uit gaan leggen wat het echt is.
Niet echt volksdansen (al dans je een enkele keer zo in de rondte dat de gedachte aan klompen toch wel in je opkomt), maar "Engels" dansen. Dat betekent dat we bijvoorbeeld gisteravond een dans leerden die in 1750 ook gedanst werd, misschien ook wel gedanst werd door de Brönte-zusjes in 1800-zoveel! En door King Edward, of koningin Victoria of Elisabeth? Een grappig idee.

Sowieso heb ik wat met het oude Engeland, ik ben dol op kostuumdrama's en lees Jane Austen, of Dickens, of Brönte, en ik herlees ze ook nog. In het engels natuurlijk want anders gaat er toch een hoop sfeer verloren. Bijzonder eigenlijk dat alles voorbij gaat, de tijd loopt als zand door onze vingers, maar kunst en cultuur worden continu doorgegeven en lijken blijvend of in ieder geval lang gewaardeerd.
Maar goed, niet al te ver afdwalend: de dansen die in deze kostuumdrama's getoond worden herken ik, of in ieder geval gedeeltes ervan. De soms ingewikkelde patronen, het kokette, de elegantie, de speelsheid, ik ben het gaan waarderen. Komt nog bij dat we een erg geduldige en lieve danslerares hebben en dat onze groep bestaat uit leuke mensen die allemaal komen voor een mix van plezier en waardering voor de dans.
Niet onbelangrijk is dat we ook nog eens les krijgen in zo'n beetje het mooiste gebouw van heel Groningen waarin het Grand Café "de Oude Remise" (Bad Nieuweschans) is gevestigd. Dat maakt het avondje dansen af, dat maakt het elke keer weer een feestje.

De uitbaters van het grand café, Grad en Wimke, dansen niet mee. Ze kijken wel soms en op terechte momenten zie ik hun plezier over ons onhandige gestuntel of juist over het goed uitvoeren van een ingewikkeld patroon. Zij schenken ons in de pauzes koffie in, thee of bier, en luisteren naar ons gesputter of onze waardering over de moeilijkheidsgraad van de dans.

Gisteravond werd ons aan het eind van de les medegedeeld dat we twee weekjes vakantie hebben, op 10 maart is pas de volgende les. 10 maart? In mijn hoofd rinkelde een belletje: 10 maart, de trouwdag van mijn opa en oma! Ik zou het vergeten hebben als ik niet onlangs in een oude krant (Delpher) de aankondiging van hun 50-jarige huwelijksjubileum zag, ik weet verdorie nog dat mijn moeder een blauwe feestjurk voor me maakte met een soort pareltjes er aan. 10 maart 1915 zijn ze getrouwd. De datum herkennend: in de diepten van mijn brein viel het volgende kwartje: 100 jaar geleden! Over "alles gaat voorbij" of "de tijd vliegt" gesproken! Hangend op de balie en slokjes nemend van mijn winterbiertje en hardop alsof ik mijn rekensom voor mijzelf wilde bewijzen zei ik: "10 maart, het is nu 2015 ….. 10 maart is de trouwdag van mijn opa en oma, en dat is dit jaar 100 jaar geleden!".
Wimke, altijd goed in het herkennen van een feestje zei direct: "dat worden bitterballen". "Ja" zei ik, "dat worden bitterballen!".

Dagblad Het Vrije Volk, 9 maart 1965. 

De Trouw.

Ondanks dat de naam van de krant anders doet vermoeden wordt mijn zaterdagkrant niet bezorgd, voor de derde keer op rij.
Ik vind het heerlijk om op zaterdagmorgen op bed de krant te lezen. De bijlagen haal ik er uit en dan lees ik eerst het hoofdnieuws. Lekker bladeren, de bijlagen als toetje naast me wachtend. Kopje thee erbij. Maar goed, de krant is er weer niet.

Via internet dien ik een klacht in, ze beloven hierbij dat mijn abonnement met een bezorgdag wordt verlengd en ze wijzen me op het feit dat ik de krant wel digitaal kan lezen. Dat is geen nieuws, dat weet ik, dat zit in mijn zaterdagabonnement inbegrepen.

Teleurgesteld ga ik naar de computer, kijk, daar zijn duizenden oude kranten op leesbaar. Ik type een zoekfunctie in, mijn ogen dwalen over al het oude nieuws. Wat maakt het uit wat je leest, dit oude nieuws is voor mij ook nieuw. Hoe zeggen de Engelsen dat ook alweer, todays news, tomorrows .... ah, daar is het: tomorrow's chip paper. (fish and chips met een scheut vinegar op een oude krant).


1931:

Buurvrouw.

De telefoon gaat, ik hoor de oude stem van de buurvrouw die een stukje verderop woont: 'het geluid van mijn computer doet het niet meer, kan jij me helpen?' Ikben geen windows-kenner, maar ik probeer altijd om haar computerproblemen op te lossen, en soms lukt dat.  Ik loop op mijn pantoffels en met een dikke jas aan over het nat-koud-glanzende weggetje naar haar toe.

"De deur is open" hoor ik haar roepen. Warmte slaat me tegemoet, het is hier in huis altijd minstens 24 graden. Twee dikke katers schieten voor me weg, zwervers die hier een plekje hebben gekregen.
Buurvrouw loopt nog in een lichte ochtendjas, ze komt net uit de douche. Ze slaat haar armen om me heen en drukt een nog van de crème plakkende wang tegen de mijne: 'wat lief dat je gelijk komt, ik heb geen geluid meer en dan is alles zo raar'. Ze loopt voor me uit de keuken in, waar haar computer voor het raam staat. Tere licht katoenen Zweedse gordijnen zijn iets terzijde geschoven en de wit berijpte velden rekken zich achter haar raam uit. Mooi.

Op mijn vraag of ze de stekkers van haar speakertjes al heeft gecontroleerd zegt ze 'ja'. Ten bewijze trekt ze direct een stekkertje uit de enorme computerkast die pontificaal op haar bureau staat. Ze plugt het stekkertje er weer in en dan verschijnt er automatisch een melding over de microfoon-functie, daar hebben we niets aan, dus gaan we via het configuratiescherm naar de geluidsinstellingen. Buurvrouw wijst zelf aan waar ik dat moet zoeken.
De speakers zijn testbaar, zie ik. Linkerspeaker: niks, rechterspeaker: niks. Er is iets mis met je speakertjes, zeg ik terwijl ik een van de speakers om en om draai om de stekkers te bekijken. Ze buigt zich over me heen en wijst op het aan en uit knopje. Het knopje licht groen op als ik het indruk, maar springt er direct weer uit. Ik test nogmaals de speaker terwijl ik het knopje ingedrukt blijf houden. 'PING' schalt het door het huis. Aha, oorzaak gevonden. 'We moeten dat knopje vastzetten', zeg ik. Ze reikt naar een rol tape en ik tape zo strak mogelijk een stuk om de speaker heen. "Wat fijn dat hij het weer doet!" zegt buurvrouw en scrolt naar haar mail. Een vriend van heeft haar een mooi liedje gestuurd en ze wil dat ik dat hoor.

Terwijl het liedje hard door de keuken schalt loopt buurvrouw naar de engelse 'kettle' en zet hem op met de belofte dat de thee er aan komt. Ik zie haar blote voeten in de wollige slippers. Terwijl ze rommelt met het snoer van de 'kettle' wipt ze op de maat van de muziek op haar tenen.
Ik pak haar beker van het aanrecht, pak voor mij een andere uit de kast. Blauwe bloemetjes sieren het engelse aardewerk, Borago officinalis. Ze vertelt me ook hoe de bloemetjes in het Nederlands heten (komkommerkruid) en dat ze eetbaar zijn. Ik weet het, als ik water bij haar drink in de zomer doet ze deze er vaak in.

Wat later schenk ik de thee in, de muziek is opgehouden, een van de katten strijkt langs mijn stoel en vraagt om een stukje kaas, welke mijn buurvrouw van haar brood haalt en hem geeft. Ondertussen gaan mijn ogen over de prachtige Engelse broodtrommel, de engelse kasten, de zweedse kleuren van de kozijnen, de gestapelde manden, kookboeken, het fraaie aardewerk. Mijn buurvrouw leeft intens en met liefde voor koken en mensen en dat zie en voel je. Dan ga ik weer, ik trek mijn jas aan, omhels de buurvrouw en stap de kou weer in. Ik draai nog even om, zwaai naar het figuurtje achter het raam van haar 'porch', wetend dat de muziek zo weer door haar keuken zal schallen.

Gevonden Voorwerpen.

Een kennis tipte me over Delpher, een site waarop duizenden oude kranten te zien zijn. En er is een zoekfunctie, je kunt dus ook op je eigen naam zoeken. Zo vond ik de aankondiging van het 50-jarig huwelijksfeest van mijn opa en oma, waarbij verkeerde foto's waren geplaatst. Strenge onbekende hoofden. Drie dagen later, 9 maart 1965, volgt een rectificatie, met goede foto's. Ditmaal staren de blije hoofden van mijn opa en oma vanuit het verleden me aan.
Maar onwillekeurig lees ik ook de andere dingen. In 1940 organiseert het 'thuisfront' een kerstfeest voor  kinderen van in Duitsland tewerk gestelde mannen. De kinderen die naar het kerstfeest komen mogen hun papa hierphiephoera ook nog eens een cadeau toesturen!

Wat is er een hoop veranderd in de laatste honderd jaar. Mijn oma zei al eens dat zij gedurende haar leven (92 jaar) de komst van de auto en de vliegmachines had gezien, bovendien twee wereldoorlogen had meegemaakt, haar woonplaats Rotterdam totaal verwoest had zien worden, maar ook weer opgebouwd. Ze was opgeroeid in het vooroorlogse Rotterdam dat ik niet ken, op haar klompjes gedanst onder de Delftse Poort. Ze had de boomstammen waarop jongens hun leven waagden in de Schie zien liggen bij de houtzagerijen, en haar moeder verkocht haring vanaf een kar. De rijke mensen wasten hun billen na de grote boodschap met sponsjes, en die sponsjes moesten uitgewassen worden door de laagst in rang zijnde dienstmeisjes. Mijn oma was zo'n dienstmeisje (twaalf jaar toen ze 'in dienst' ging), maar ze vergat wel eens het sponsje terug te leggen en dan brulde de heer des huizes vanaf het kleine kamertje: MARIE! waar is mijn sponsie! Ze zou haar hele leven lang om die herinnering lachen.
Tja. Opeens ben ik verdwaald in het begin van de vorige eeuw, dankzij al die krantenartikelen. Als ik blijf lezen zie ik straks ook nog mijn Simca te koop staan, rond 1970 denk ik.

Wat me verbaasde is dat er zo verschrikkelijk veel gevonden voorwerpen in de oude kranten staan. In dit geval in oktober 1940 in "Het Vaderland". Oorlog. Wie verliest er nou regenpijpen, een hond of een handkar? Waren het deels dieren of spullen die uit de gebombardeerde straten kwamen?  Dat lijkt er wel op. Maar het is mooi om te zien dat er ondanks die stressvolle tijd iemand zelfs de moeite neemt om te vermelden dat ze een rood kinderportemonneetje (sportmodel) heeft gevonden, inhoud: o,o3 en nog een halve  cent, op te halen bij Schriek.