zaterdag 24 maart 2012

Chemokuur voor honden.


Mijn hond, Davo, likt aan zijn pootjes. Ik vraag waarom hij dat doet, maar hij kijkt me alleen maar aan, zijn blik wat chagrijnig omdat ik mijn hand over zijn voet leg zodat hij moet stoppen met likken.
Nader onderzoek wijst uit dat hij wat kloofjes heeft. Toch, van één pootje lijken de randen om de nagels net wat dikker. Maar er zit geen verschil in qua warmte, het ziet er niet rood of ontstoken uit. De kloofjes zijn niet erg, hoe ik ook kijk, geen idee waarom hij zo obsessief zijn voetzolen likt.
Wel zijn zijn nagels te lang. Die nagels zijn een bron van zorg, ik inspecteer ze dagelijks en knip ze dan ook om de week, ondanks dat het leven heel dichtbij zit.
Te lange nagels krijgt een hond door verwaarlozing, en Davo was een Spaanse zwerf- en asielhond, dus veel manicures heeft hij in zijn leven niet gehad. Door die lange nagels krijgen zijn toch al doorgezakte voeten het extra zwaar. Het kan een reden zijn dat hij ook niet graag wandelt waardoor hij wat vadsig wordt. Een zorgenhondje.
Zeg nu niet dat de dierenarts die nagels wel kan knippen, want die deed het niet ondanks dat ik er nadrukkelijk om vroeg. De reden: het leven zit te dichtbij.

Mijn vriendin vertelde over een andere hond, een hond die een heel wat ernstiger aandoening heeft, misschien kanker heeft. Ach, iedereen weet hoeveel ik van dieren hou, hoe vreselijk ik het vond dat mijn eerste hondje, Freddie, een niet chirurgisch weg te halen tumor in zijn keel had, niet lang meer te leven had.
Je kunt aan je hond (of welk huisdier dan ook) niet vragen wat zijn wensen zijn, hoe en of hij behandeld wil worden, of hij gereanimeerd wil worden. De beslissing ligt bij ons en de grens ligt daar waar je denkt dat lijden begint.
Maar wat is lijden voor een dier? Er zijn mensen die het niet zien dat hun hond op is, geen hondwaardig bestaan meer heeft. Een ander vindt het einde al daar als een hond wat stram wordt.
Mijn wijze zus Marijke zei ooit: "Voor een dier telt alleen of hij NU een goed leven heeft, de lengte van zijn leven interesseert hem niet. Kwaliteit van leven, daar gaat het om".

Hoe waar dat was bleek toen Freddie ziek werd. Zou ik hem nog hebben laten opereren/behandelen als hij daar veel stress en blijvend pijn of ongemak van had gehad? Nee. Terwijl ik in Utrecht op de uitslag van het onderzoek wachtte wist ik dat al, mocht het ernstig zijn, ik zou alles doen om hem verder pijn en ongemak te besparen. Hij had veel voor me betekend, zeker toen ik ziek was, nu kon ik iets voor hem doen. Maar ik vond het vreselijk dat ik moest beoordelen wanneer hij "op" was. Graadmeters waren: eet hij nog met plezier, kwispelt hij en reageert hij blij, heeft hij pijn, is hij niet benauwd, kortom, heeft hij nog een goed hondenleven.

Net heb ik even op de site van het DierenMC in Amsterdam gekeken, een en ander gelezen over de chemo-behandelingen die tegenwoordig aan dieren gegeven worden (zie hieronder). Ik had er wel een mening over, maar wist er eigenlijk niet veel van.
Eerlijk gezegd heeft het mijn visie niet veranderd. Het beste wat je volgens mij voor je huisdier kunt betekenen is zorgen dat hij/zij een stressloos, pijnvrij leven heeft, vooral als je huisdier al een gevorderde leeftijd heeft. Voor de rest: niemand kan je vertellen wat je moet doen, luister goed naar je innerlijke stem, kijk naar de kans die je huisdier heeft en weeg dat af tegenover leeftijd, kijk naar de stress die een operatie of behandeling geeft en weeg ook dat af naar leeftijd en levensverwachting, gun je dier een kans maar wees wijs, en dapper als dat nodig is.


CHEMOTHERAPIE
Iedereen heeft een mening over chemotherapie bij dieren. Lees eerst deze pagina goed door, voordat u uw mening bepaalt.

WE GEVEN CHEMOTHERAPIE VANWEGE DE WERKING…
Als we het hebben over chemotherapie, dan denken we altijd aan de bijwerkingen. We stellen deze behandeling echter in vanwege de werking. Uw huisdier is ziek, hij of zij heeft een tumor. De aandoening is dodelijk. Uw huisdier lijdt. Bij sommige tumoren (helaas lang niet alle) is chemotherapie een goede oplossing.

… NIET VANWEGE DE BIJWERKINGEN
De kwaliteit van het leven staat voorop. De behandeling is daarop gericht. Uw dier mag geen ernstige bijwerkingen krijgen van de chemotherapie. Als dit wel gebeurt, gaan we niet verder met de behandeling. Gelukkig krijgen maar weinig dieren relevante bijwerkingen. Uit onderzoek van de Universiteit Utrecht bleek dat 1 op de 20 dieren zoveel bijwerkingen had, dat werd besloten om niet verder te gaan met de behandeling. Bij ons in de kliniek ligt dat percentage lager, waarschijnlijk omdat wij een iets andere verdeling hebben in het type patiënten: wij zien de patiënten die minder ziek zijn.

WERKT CHEMOTHERAPIE BIJ ALLE VORMEN VAN KANKER?
Nee. Chemotherapie wordt het meest voorgeschreven bij honden en katten met maligne lymfoom (te vergelijken met non-Hodgkin lymfoom bij de mens). Maar ook in aansluiting op operatief verwijderde hemangiosarcomen (bloedvattumor) en osteosarcomen (botkanker) - mits er geen sprake is van zichtbare uitzaaiingen - kan chemotherapie levensverlengend zijn. De meeste mastocytomen zijn niet gevoelig voor chemotherapie, maar een kleine groep wel. Naast deze vier tumoren zijn er ook minder vaak voorkomende tumoren, die goed reageren op een behandeling met chemotherapie.
Uw dierenarts kan contact met ons opnemen om te kijken of een eventuele behandeling met chemotherapie mogelijk zinvol is. Tijdens een consult, na het onderzoek van uw hond, kunnen wij u een definitief advies geven.

GENEEST EEN DIER VAN CHEMOTHERAPIE
Bij maligne lymfoom in de keel geneest 80% van de katten. Dit is een uitzonderlijk hoog percentage. Als deze tumor niet in de keel zit hebben we het altijd over het verbeteren van de kwaliteit van het leven (bij de meeste dieren verdwijnen de klachten volledig). Daarna willen we het dier zolang mogelijk klachtenvrij houden. Van de honden met de meest ongecompliceerde vorm van lymfklierkanker leeft de helft nog na één jaar, een kwart van de dieren nog na twee jaar.
Statistiek zegt iets over de gemiddelde patiënt. U heeft echter geen gemiddeld huisdier, uw hond of kat is een individu. Of uw huisdier gaat reageren op de behandeling en hoe lang deze therapie blijft aanslaan is niet te zeggen. Het is een kwestie van proberen.

WORDT MIJN HOND OF KAT MISSELIJK EN KAAL VAN CHEMOTHERAPIE?
De meeste dieren hebben geen noemenswaardige bijwerkingen. Wel verliezen vrijwel alle katten hun snorharen, maar een kat zonder snorharen functioneert prima.
Dat wil niet zeggen dat bijwerkingen niet kunnen voorkomen: misselijkheid, braken, diarree, kaalheid, verminderde aanmaak van bloedcellen, steriele blaasontstekingen, spuitplekken; alles kan voorkomen, maar gelukkig is het, zoals gezegd, een zeldzaamheid.

IS HET NIET GEVAARLIJK VOOR MIJN EIGEN GEZONDHEID?
De stoffen die gebruikt worden bij de chemotherapie zijn allemaal stoffen die cellen beschadigen. Normale cellen herstellen echter makkelijker dat tumorcellen. Op dit principe is de werking van chemotherapie gericht. Er zijn stoffen die worden beschouwd als veilig, maar er zijn ook geneesmiddelen die teratogeen (gevaarlijk voor het ongeboren kind), mutageen (beschadigen het erfelijk materiaal) en mogelijk carcinogeen (kankerverwekkend) zijn.
Uw hond of kat krijgt de juiste dosering van het medicijn. Hij of zij scheidt deze stoffen voor een deel ook weer uit: in de urine, de ontlasting, in het braaksel, in het speeksel (en dus op de vacht). Bij mensen die professioneel met deze stoffen werken is aangetoond dat ze deze stoffen via de patiënt binnen kunnen krijgen. De risico's zijn waarschijnlijk gering, maar niet nul. Om die reden:
  • Behandelen wij alleen als wij denken dat het nut heeft
  • Geven wij bepaalde middelen niet als er zwangere vrouwen of kinderen in contact met dier komen
  • Hebben wij maatregelen genomen om de risico's zoveel mogelijk te beperken (volgens het ALARA principe: As Low As Reasonable Achievable). Zo hebben we een speciale afzuiginstallatie laten installeren op de plaats waar we de medicijnen klaarmaken.
  • Krijgt u voor de eerste behandeling duidelijke voorlichting en instructies. U zit nergens aan vast.
HOEVEEL KUREN MOET UW HOND OF KAT HEBBEN?
Afhankelijk van het type tumor moet uw hond of kat regelmatig terugkomen naar onze kliniek. Bij de kat met maligne lymfoom moet u denken aan 19 bezoeken gedurende een jaar. Bij de hond met dezelfde aandoening ongeveer 8 bezoeken in een half jaar. Voor agressieve of erg bange dieren is chemotherapie dus niet aan te raden.